Η ενδομητρίωση είναι μια σχετικά κοινή πάθηση που μπορεί να σχετίζεται με πυελικό πόνο και δυσκολία στην σύλληψη. Ο βλεννογόνος χιτώνας που επενδύει το εσωτερικό της μήτρας ονομάζεται ενδομήτριο και η ενδομητρίωση ορίζεται ως η παρουσία ιστού έξω από τη μήτρα που μοιάζει πολύ με το ενδομήτριο.

Οι αιτίες της ενδομητρίωσης είναι ελάχιστα κατανοητές αλλά φαίνεται ότι αυτή η ανώμαλη κατανομή του ιστού που μοιάζει με ενδομήτριο προκαλεί φλεγμονή και “ουλές” που μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσουν σε συμπτώματα. Η πορεία της ενδομητρίωσης είναι δύσκολο να προβλεφθεί, καθώς μπορεί να υποχωρήσει αυτόματα έως και το ένα τρίτο, αν και στο 50% η ασθένεια είναι προοδευτική – επιδεινώνεται με τον χρόνο.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;

• Πυελικός πόνος.
• Οδυνηρές περιόδους.
• Πόνος κατά τη συνουσία.
• Υπογονιμότητα (δυσκολία ή καθυστέρηση στη σύλληψη).
• Πόνος στο έντερο και αιμορραγία του ορθού κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
• Μη φυσιολογική κολπική αιμορραγία.
• Βαριές περιόδους.
• Πόνος ή αιμορραγία από ούρα.

Διάγνωση της ενδομητρίωσης.

Δυστυχώς, πολλές γυναίκες με ενδομητρίωση βλέπουν έναν αριθμό γιατρών πριν από τη διάγνωση και συχνά υπάρχει σημαντική καθυστέρηση από το πρώτο σύμπτωμα μέχρι την κατάλληλη θεραπεία. Ομοίως, ορισμένες γυναίκες χαρακτηρίζονται ότι πάσχουν από ενδομητρίωση, ενώ στην πραγματικότητα άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με τη λειτουργία του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης είναι υπεύθυνες για τα συμπτώματά τους. Απροσδόκητα σε πολλές γυναίκες με πυελικό πόνο περνούν χρόνια που λαμβάνουν λάθος θεραπεία. Σε κάθε γυναίκα με συμπτώματα που υποδηλώνουν ενδομητρίωση θα πρέπει να ζητηθεί μια ολοκληρωμένη σειρά ερωτήσεων  και θα πρέπει επίσης να γίνει γυναικολογική εξέταση. Συνήθως ένας γυναικολογικός υπέρηχος θα βοηθήσει στον εντοπισμό άλλων αιτίων του πυελικού πόνου και ειδικότερα μπορεί να δείξει ενδομητρίωση στις ωοθήκες όπου μπορεί να προκαλέσει κύστεις που ονομάζονται ενδομητριώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις (ειδικά όταν υπάρχει υποψία σοβαρής νόσου) μπορεί να είναι χρήσιμη η μαγνητική τομογραφία. Ενώ τα συμπτώματα, τα ευρήματα της εξέτασης και η απεικόνιση μπορούν να είναι χρήσιμα καμία από αυτές τις τεχνικές δεν μπορεί να διαγνώσει ή να αποκλείσει οριστικά την διάγνωση. Επί του παρόντος, ο μόνος σίγουρος τρόπος για να τεθεί η διάγνωση είναι η λαπαροσκόπηση (η οποία είναι χειρουργική διαδικασία χρησιμοποιώντας ένα μικρό τηλεσκόπιο που τοποθετείται μέσω του ομφαλού.) Το πλεονέκτημα αυτής της προσέγγισης είναι ότι όχι μόνο επιτρέπει την ακριβή εκτίμηση της νόσου αλλά και ταυτόχρονα θεραπεία. Υπάρχουν ωστόσο κίνδυνοι με οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση και μπορεί να μην είναι κατάλληλη σε όλους τους ασθενείς. Κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με επεμβατικές εξετάσεις ή επιλογές θεραπείας, πρέπει πρώτα να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος των συμπτωμάτων στην ποιότητα ζωής.

Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή αποσκοπεί κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων καθώς επίσης και στη μείωση της πιθανότητας υποτροπών. Η θεραπεία μπορεί να είναι φαρμακευτική ή χειρουργική ή συνδυασμός των δύο. Ακόμη και σε περίπτωση αποτελεσματικής θεραπείας, στο 20% των ασθενών η ενδομητρίωση μπορεί να υποτροπιάσει και να εμφανισθεί με την ίδια μορφή που αρχικά διαγνώσθηκε ή με κάποια άλλη μορφή. Η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής μεθόδου εξαρτάται από παράγοντες όπως η ύπαρξη υπογονιμότητας, η ηλικία της ασθενούς και η βαρύτητα και έκταση της νόσου.